PEP-R na TIR-ach

Lipiec to gorący okres w Inicjatywie, w którym prowadzony jest Turnus Intensywnej Rehabilitacji (TIR). Dwa dwutygodniowe turnusy to okres codziennych, czterogodzinnych bloków zajęć z każdym uczestnikiem turnusu, które prowadzi zespół naszych specjalistów. W tym roku, doskonaląc warsztat pracy, nasi pacjenci zostali poddani całościowej analizie funkcjonalnej dziecka Profilem Psychoedukacyjnym PEP-R.

Profil Psychoedukacyjny (PEP-R) to narzędzie diagnostyczne stworzone przez zespół badaczy i terapeutów autyzmu z Uniwersytetu Północnej Karoliny W Chapell Hill, pod kierunkiem Erica Schoplera. Test jest przeznaczony dla dzieci od 6 miesiąca do 7 roku życia. Jeśli dziecko jest starsze, ale nie ma jeszcze 12 lat, PEP-R może dostarczyć przydatnych informacji, w przypadku, gdy niektóre funkcje dziecka są poniżej poziomu pierwszej klasy.

Profil powstał na potrzeby programu terapeutycznego TEACCH wpisującego się w nurt terapii behawioralno-poznawczej. Oparty jest na analizie funkcjonowania dziecka, dążeniu do wyrównywania deficytów oraz rozwijaniu jego możliwości. Łączy on metody behawioralne z innymi sposobami pracy z dzieckiem i jego rodziną. Celem interwencji jest rozwijanie zdolności i umiejętności adaptacyjnych osób z autyzmem oraz dostosowanie środowiska do jego potrzeb. Na podstawie wszechstronnej oceny dziecka, dokonanej za pomocą PEP-R opracowuje się indywidualny program.[1]

Narzędzie składa się z dwóch części: Skali Rozwoju i Skali Zachowań. Elementy Skali Rozwoju PEP-R podzielone są na siedem sfer rozwoju: 1.naśladowanie, 2.percepcja, 3.motoryka mała, 4.motoryka duża, 5.koordynacja wzrokowo-ruchowa, 6.czynności poznawcze, 7.komunikacja;mowa czynna. Wiele zadań wymaga od dziecka posługiwania się mową lub przynajmniej dobrego jej rozumienia. Eliminuje to PEP-R jako narzędzie do pełnej diagnozy dzieci niemówiących, bardzo małych lub o dużym nasileniu zaburzeń. Skala Zachowań PEP-R za cel stawia sobie rozpoznawanie nietypowych zachowań bądź nieprawidłowości charakterystycznych dla autyzmu, jak: 1.nawiązywanie kontaktów i reakcje emocjonalne, 2.zabawa i zainteresowanie przedmiotami, 3.reakcje na bodźce, 4.mowa.[2]

Zaproponowany w PEP-R trzystopniowy system oceniania daje możliwość stworzenia dostosowanego do konkretnego dziecka programu terapeutycznego. Co ważne, terapeuta uzyskuje informacje, od nauki których zachowań powinien rozpocząć pracę i na jakich umiejętnościach pacjenta może bazować, określając sferę najbliższego rozwoju.[3]

Badania prowadzone w USA wykazały na jego skuteczność. Efekty dotyczą m.in. poprawy zdolności naśladowania, wzrostu umiejętności motorycznych, poznawczych oraz innych mierzonych przy użyciu PEP-R. Podobne doniesienia płynął również ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Terapeutycznego dla Dzieci i Młodzieży  z Autyzmem oraz  Poradni dla Osób Autystycznych w Gdańsku. Badania prowadzono na 40-osobowej grupie dzieci ze zdiagnozowanym autyzmem dziecięcym w latach 1994-1996.

„W świetle otrzymanych wyników znacząco zaburzoną sferą wydaje się być komunikacja, mowa czynna, w której badane dzieci uzyskały najniższy wynik i którą to sferę w mniejszym stopniu, w porównaniu z innymi obszarami, można modyfikować poprzez działania terapeutyczne. (…) w terapii dzieci autystycznych powinno zaakceptować się ich specyficzny wzorzec umiejętności, koncentrując się na stworzeniu dziecku warunków, umożliwiających podwyższenie poziomu umiejętności dziecka oraz oszacowaniem sfery najbliższego rozwoju. Przeprowadzone badania dowiodły iż terapia edukacyjno-behawioralna, koncentrując się na uczeniu dzieci konkretnych zachowań i podnoszeniu umiejętności w poszczególnych sferach rozwoju psychoruchowego, wpływa istotnie na zmniejszenie stopnia zaburzeń autystycznych.”[4]

Badanie PEP-R powinno być przeprowadzone co rok, w celu monitorowania postępów dziecka w badanych obszarach. Obecnie w naszej placówce trwa proces rocznej rewalidacji, a za niespełna rok przyjdzie czas na ewaluację tego programu.

 

Bibliografia:

  • W. Lipski, Standard postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, pod red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin 2016, s. 473-475.
  • L. Bobkowska-Lewartowska, Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków 2005. s. 90-91.

 

Ilona Karman

[1] W. Lipski, Standard postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, pod red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin 2016, s. 473-475.

[2] Tamże.

[3] Tamże.

[4] L. Bobkowska-Lewartowska, Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków 2005. s. 90-91.

Comments are closed.