Mówik – syntezator mowy
Postęp technologiczny pozwala na korzystanie z nowoczesnych rozwiązań ułatwiających codzienne funkcjonowanie także osobom niepełnosprawnym. Umożliwia to zaangażowanie osób z niepełnosprawnością w wykonywanie różnorodnych czynności oraz poprawia komfort np. korzystania z komputera, a także ułatwia komunikację.
W dotychczasowym cyklu artykułów większość prezentowanych metod wymagała od partnera komunikacji, najbliższego środowiska większego zaangażowania podczas dialogu i znajomości systemu komunikacji : gestów, wizualizacji głosek, czy odczytywania paska zdaniowego PCS. Dzisiejszy artykuł poświęcony jestsyntezatorowi mowyMówik, działającemu w oparciu o system Android. Jest to polski produkt wyposażony w syntezę głosu Iwona, z możliwością wyboru wariantu męskiego i damskiego głosu. Oprogramowaniejest dedykowane dla osób w różnym wieku i z różnym rodzajem niepełnosprawności: afazją, niepełnosprawnością ruchową, autyzmem, upośledzeniem umysłowym, zespołem Downa, dyzartią,a także niepełnosprawnością ruchową. Program ma możliwość korzystania z dodatkowych urządzeń ułatwiających nawigowanie po tablicach komunikacyjnych dla osób z ograniczeniami ruchowymi np.System Sensor , czyli przełącznik tabletu z Mówikiem. Kolejnym udogodnieniem jest opcja ustawiania odległości pomiędzy symbolami, co ułatwia precyzyjne trafianie w symbol. Dodatkową zaletą Mówika, jest możliwość robienia zdjęć i wprowadzania ich, jako symbole do tablic komunikacyjnych. Jest to świetne rozwiązanie, które sprawdza się w np. sytuacji spaceru, kiedy dziecko zobaczy nową zabawkę na wystawie sklepu, którą trudno jest opisać za pomocą symbolu. Można się spodziewać, że będzie chciało się tym podzielić z najbliższym środowiskiem. Szybkie zrobienie zdjęcia i wprowadzenie go do odpowiedniej tablicy komunikacyjnej, pozwoli mu na dzielenie się nowymi doświadczeniami, poszerzenie słownika i umiejętności komunikacyjnych. Takich sprawnych i szybkich rozwiązań nie umożliwiają książki komunikacyjne. W tych narzędziach dziecko jest najczęściej uzależnione od czujności i zaangażowania otoczenia, jest to również bardziej czasochłonne.Możliwość wprowadzania tła symbolu jest przydatna dla dzieci, które uczą się budować zdania wykorzystując kod kolorów, gdzie każda barwa oznacza inną część zdania.
Prezentowane oprogramowanie ma wiele zastosowań, udogodnień wpływających na sprawną komunikację. Należy jednak pamiętać, że zawsze narzędzie komunikacyjne jest wybierane w oparciu o szczegółową analizę możliwości dziecka i etapu terapii. Nie zawsze urządzenie z wieloma opcjami jest najlepsze dla samego użytkownika.
Zalety:
- możliwość sprawnego i szybkiego tworzenia tablic;
- efektywne modyfikowanie tablic wraz z rozwojem sprawności komunikacyjnej;
- istnieje opcja wstawiania własnej grafiki, zdjęć, symboli z innych systemów komunikacyjnych;
- odczytywanie każdej wypowiedzi na głos dzięki syntezatorowi mowy usprawnia komunikację i tworzy naturalny dialog;
- udogodnienia dla osób z ograniczeniami ruchowymi;
Wady:
- wyładowanie urządzenia powoduje brak narzędzia do komunikacji;
- możliwość uszkodzenia urządzenia;
- trudności w korzystaniu z urządzenia np. w przedszkolu przy zainteresowaniu tabletem przez inne dzieci
- dziecko może nie traktować tabletu jako narzędzie do komunikacji, jeżeli kojarzy go z możliwością grania w ulubione gry czy inne aktywności
Anna Gajda
Literatura:
- Markuc E., Wspomaganie niezależności komunikacyjnej dziecka niemówiącego w rodzinie za pomocą programu MÓWik [w:]AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis Studia PaedagogicaIII , TomIII
- https://www.mowik.pl