Czym jest terapia ręki?
Nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak wysoce wyspecjalizowane narzędzia ma do dyspozycji każdy z nas. Chodzi oczywiście o ręce.
Ręka jest narzędziem silnym, pozwalającym np. na popychanie a jednocześnie bardzo wyspecjalizowanym, dzięki niej człowiek jest w stanie pisać, rysować czy malować. Zdarza się jednak, że niektóre dzieci mają wyraźne problemy z właściwym posługiwaniem się nią. Wtedy pomocna może okazać się tzw. terapia ręki.
W sytuacji gdy dziecko:
- ma problemy z samoobsługą
- wykonuje czynności wymagające precyzji zbyt szybko lub zbyt wolno
- nie lubi dotykać przedmiotów o nowych, nieznanych wcześniej fakturach
- ma trudności z dostosowaniem siły np. zbytnio zaciska ręce na przedmiotach
- siada na własnych dłoniach
- ma trudności z koordynacją
- niechętnie podejmuje się czynności manualnych (np. lepienia plasteliny, malowania)
należałoby się zastanowić, czy odpowiednim rozwiązaniem dla niego nie byłaby właśnie terapia ręki.
Rzecz jasna, terapia ta musi być dostosowana do indywidualnych potrzeb dziecka. Generalnie skupia się ona na doskonaleniu czynności manualnych dziecka takich jak wycinanie, pisanie czy kolorowanie, czynności samoobsługi: ubieranie się i rozbieranie razem z zapinaniem guzików, zamków; zakładanie skarpetek i butów. W przypadku gdy u dziecka występują problemy z samodzielnym jedzeniem, terapia ręki pomaga mu prawidłowo trzymać kubek, łyżeczkę, otwierać i zamykać pojemniki oraz butelki. Pozwala ona poprawić ogólną sprawność motoryczną, wydłuża koncentrację uwagi, umożliwia korygowanie wrażliwość na bodźce dźwiękowe. Poprzedzić ten rodzaj terapii powinien wywiad, wyjaśniający istotę problemów dziecka, z informacjami o jego rozwoju oraz dotychczasowym leczeniu. Diagnostyka powinna obejmować nie tylko dysfunkcję samej ręki ale również zaburzenia całego organizmu. Terapię ręki należy rozpocząć od usprawnienia motoryki dużej, która ma spory wpływ na umiejętności manualne. Rodzaje ćwiczeń w tej terapii wynikają z rozwoju ruchowego dziecka, są to więc ćwiczenia w następujących pozycjach: na brzuchu z rękami podpartymi, w pozycji czołgania się, na czworaka, w pozycji stojącej, w siadzie skrzyżnym, przy stoliku. Rezultatem terapii jest także osiągnięcie przez dziecko prawidłowej postawy ciała podczas siedzenia przy stoliku. Ważnym wynikiem terapii ręki jest także osiągnięcie takich sprawności społecznych, jak dostosowana siła chwytu podczas powitania czy skoordynowana gestykulacja.
Szkolenie zintegrowanej terapii ręki pojawiło się w połowie lat 90. za sprawą Zbigniewa Przyrowskiego. Oprócz poprawy zdolności manualnych dziecka program zintegrowanej terapii ręki wskazuje na sposoby korekcji nieprawidłowego chwytu pisarskiego u dzieci nie tylko poprzez odpowiednie ćwiczenia ale również wskazanie odpowiednich nakładek oraz innych pomocy. Terapia ręki jest obecnie jedną z bardziej popularnych metod, stosowanych zwłaszcza u dzieci z autyzmem ale także z dużym stopniem niepełnosprawności intelektualnej.
Opracował: Paweł Skibniewski
Zdjęcie w nagłówku: Background photo created by freepik – www.freepik.com
Zdjęcie w tekście: Kids photo created by freepik – www.freepik.com