Kto może stwierdzić autyzm?
Autyzm jest zaburzeniem o dość skomplikowanej strukturze, objawy u różnych osób są często dość odmienne. Jego diagnoza nie jest zatem rzeczą prostą. Kto może zatem stwierdzić występowanie autyzmu? Jak wygląda sama diagnoza?
Zanim autyzm zostanie oficjalnie stwierdzony, należy wykluczyć szereg chorób. Trzeba udać się do okulisty czy laryngologa,aby wyeliminować podejrzenie ewentualnych wad wzroku czy słuchu. W zależności od objawów dziecko powinno być także skonsultowane przez innych specjalistów m.in. neurologa czy gastroenterologa. Jeżeli miewa ono częste infekcje, należy je również skonsultować pod kątem zaburzeń odporności. Jeszcze przed diagnozą rodzice powinni spisać wszystkie niepokojące objawy, dobrze jest mieć też krótkie nagranie, obrazujące zachowanie dziecka w warunkach domowych.
Trzeba pamiętać, że autyzm nie zostanie stwierdzony po jednej wizycie u specjalistów. Diagnoza jest prowadzona etapowo, następuje po kilku spotkaniach. Ważna informacja dla rodziców: autyzmu nie stwierdza nigdy lekarz pierwszego kontaktu. Może on zaobserwować pewne niepokojące objawy i podzielić się z rodzicami swoimi spostrzeżeniami. Diagnostyką autyzmu zajmują się natomiast wyspecjalizowane w tym kierunku ośrodki. Sama diagnoza nigdy nie jest prowadzona przez jedną osobę, zawsze jest to zespół specjalistów. W skład owego zespołu wchodzą przeważnie psycholog, logopeda i pedagog specjalny, dziecko jest również badane przez lekarza psychiatrę.
Diagnoza rozpoczyna się od wywiadu, zarówno z rodzicami jak i małym pacjentem. Terapeuci w trakcie wywiadu posługują się kwestionariuszem ze specjalnie przygotowanymi, wystandaryzowanymi pytaniami. To spotkanie trwa przeważnie kilka godzin. Po wywiadzie następuje obserwacja dziecka. Polega ona na badaniu, w jaki sposób dziecko zachowuje się w poszczególnych sytuacjach, np. kiedy bawi się z rodzicami, w jaki sposób reaguje na nowe osoby w swoim otoczeniu, jak zachowuje się, będąc samemu; terapeuci również wykonują z dzieckiem zadania, w tym ze standaryzowanych testów psychologicznych.Następuje również analiza wszelkiej dokumentacji medycznej oraz psychologicznej dziecka. Dobrze, aby rodzice zgromadzili jak najobszerniejszą dokumentację, wtedy obraz diagnostyczny będzie pełniejszy. Po skończonej diagnozie terapeuci spotykają się na konsultacjach z rodzicami dziecka, aby przedstawić im rezultaty badań i wnioski dotyczące ewentualnej przyszłej terapii.
Jeśli diagnoza zostanie już stwierdzona, na pewno nie należy panikować. Wiadomo wtedy, jak można dziecku pomóc. Może ono skorzystać m.in. z terapii wczesnego wspomagania rozwoju. Oczywiście, im wcześniej terapia się rozpocznie, tym lepiej dla małego pacjenta. Czasem lepiej „dmuchać na zimne” niż przegapić ważny sygnał ostrzegawczy w zachowaniu własnego dziecka. Niektórzy rodzice narzekają, że lekarze pierwszego kontaktu objawy świadczące o zaburzeniach ze spektrum autyzmu po prostu lekceważą. Jeżeli więc zauważymy u naszego dziecka niepokojące objawy, nie zwlekajmy, tylko sami udajmy się do specjalistów.
Ważne! Jeśli mamy jakieś wątpliwości dotyczące zachowania naszego dziecka, dostrzegamy niepokojące symptomy mogące świadczyć o zaburzeniach, pomocnym narzędziem może okazać się bezpłatny test M-CHAT-R. Jest on dostępny np. na stronie badabada.pl, rodzice odpowiadają w nim na ok. 20 pytań, a następnie wyświetla się rezultat, jakie jest ryzyko występowania autyzmu u dziecka. Test można wypełnić w każdym, dogodnym dla siebie terminie. Jest to jedynie wstępne badanie przesiewowe, ale może okazać się bardzo pomocne w dalszej diagnostyce. Ankietę można wypełnić dla dziecka w przedziale wiekowym od 16 do 30 miesięcy.
opracował Paweł Skibniewski
Hand photo created by freepik – www.freepik.com