Książka komunikacyjna
„Czy znajdą się na tym świecie narzędzia, by rozpruć mój skafander?”pyta autor autobiografii „Skafander i motyl”, redaktor chorujący na zespół zamknięcia. Jean-Dominique Bauby wiodący aktywne i szczęśliwe życie, po rozległym udarze mózgu może porozumiewać się za pomocą lewego oka. Jest to dla niego bardzo męczący, nieefektywny ale zarazem jedyny sposób komunikacji. Potrzeba kontaktu z drugim człowiekiem, mobilizuje go do pokonywania trudności i podyktowania autobiografii jednym okiem.
Jednak tytułową książką nie będzie światowy bestseller, ale książka do komunikacji jednego z podopiecznych ośrodka. Mając na uwadze rozwój sprawności językowej i komunikacyjnej, często terapia logopedyczna planowana jest dwutorowo. U dzieci z zaburzeniami języka i komunikacji powinno zwracać się szczególną uwagę, czy poziom umiejętności mowy czynnej jest wystarczający dla rozwoju sfery poznawczej, emocjonalnej i społecznej. Dwutorowe programowanie terapii polega na jednoczesnym usprawnianiu mowy oraz wprowadzeniu wspomagających środków komunikacji (augumentative communication). Indywidualne możliwości dziecka i etap rozwoju komunikacji warunkują dobór odpowiedniej metody i narzędzi, które są modyfikowane wraz z progresem. Jednym z wspomagających narzędzi jest książka komunikacyjna. Jest to sposób uporządkowania symboli, zdjęć umożliwiający porozumiewanie się z innymi osobami.
Jaś pokonując kolejne szczeble rozwoju języka i komunikacji stał się użytkownikiem książki, dzięki której ma możliwość inicjowania kontaktu, mówienia o swoich potrzebach, preferencjach. Realizacja potrzeb dziecka kształtuje poczucie sprawstwa, które jest podstawą rozwoju komunikacji.
Na pierwszej stronie potencjalny partner komunikacji znajdzie wskazówki pomocne podczas rozmowy. Książka zawiera tematy ważne dla chłopca. Ponieważ jest łakomczuchem, aż dwie strony poświęcone są ulubionym przekąskom. Dzięki symbolom PCS sam, przy okazji wizyty u cioci prosi o popcorn z mikrofali. Podczas tworzenia narzędzia nie można było pominąć najbliższych mu osób. Chłopiec potrafi dokonywać wyboru, dzięki czemu wpływa na otoczenie. Postęp Jasia przyczynił się do powstania „drugiego wydania” poszerzonego o tematykę przedszkola i zwierząt, o których bardzo lubi rozmawiać.
Książka jest cały czas aktualizowana przy użyciu nowoczesnej platformy online do edycji narzędzi komunikacyjnych, dzięki której rodzice, pozostali terapeuci i nauczyciele mogą stale monitorować postęp dziecka. Książka została wprowadzona dzięki współpracy nauczycieli i terapeutów z przedszkola dziecka. Należy przede wszystkim podkreślić rolę rodziców i siostry, którzy uczyli Jasia jak wykorzystywać narzędzie i organizowali pole do komunikacji w domu. Wymaga to cierpliwości i umiejętności interpersonalnych. Tylko interdyscyplinarny charakter działań terapeutycznych i współpraca z najbliższym otoczeniem dziecka pozwala stworzyć wspomagające narzędzie komunikacji i rozpruć skafander motyla.
Anna Gajda